ایران در فضای فرهنگی جهان امروز، جایگاه ویژه ای دارد و انتخاب فیلم «آرگو» با موضوع تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، از جمله نشانه های این موضوع است که باید از آن به سود ایران بهره برد.

به گزارش مصاف به نقل از خبرگزاری شبستان، انتخاب فیلم”آرگو”به عنوان بهترین فیلم در هشتاد و پنجمین مراسم اسکار، شگفتی بسیاری را برانگیخت. همه منتظر بودند اسپیلبرگ با لینکلن این جایزه را به خانه ببرد اما انتخاب آرگو نشان داد که تاثیر سیاست بر انتخاب های هالیوودی بسیار زیاد است، ضمن اینکه محوریت مساله ایران رادر گفتمان فرهنگی و سیاسی غرب امروز، به خوبی نمایان کرد.

سال گذشته فیلم”جدایی نادر از سیمین”ساخته اصغر فرهادی توانست اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را بگیرد.فیلمی که با درخشش های متعدد در جشنواره های جهانی جوایز زیادی را نصیب خود کرد که قله این جوایز دریافت جایزه اسکار بود.امسال همانگونه که اشاره شد همه انتظار داشتند فیلم تاریخی اسپیلبرگ در مورد رییس جمهوری که نقش مهمی را در تاریخ آمریکا بازی کرده جایزه بگیرد.امااین جایزه به فیلم تاریخی دیگری رسید که ایران محور آن بود و اهمیت انتخاب این فیلم به حدی بود که همسر رییس جمهور آمریکا ،این بخش از برنامه را به شکل زنده از کاخ سفید اعلام کرد.

آرگو فیلم چندان بد یا ضعیفی نیست. افلک پس ازساختن یک فیلم سینمای، دردومین تجربه خود،خیلی محافظه کارانه کار کرده و بدون هیچگونه نوآوری،تنها به روایت صرف یک داستان ساختگی پرداخته است. تعلیق و هیجانی که در فیلمنامه فیلم هست،با کمک بازی بازیگران، موسیقی و تدوین فیلم،کمی بیشترشده و کاملا مشخص است این کارگردان جوان،ازترس خراب شدن فیلمش،به خود جرات ابتکارعمل زیادی نداده است و تنها با تکیه بر اصول کلاسیک فیلمسازی،سعی کرده اثرقابل قبولی بسازد.

جالب اینجا است که ساخت این فیلم که به ظاهر داستانی واقعی دارد،با واکنشهای متفاوتی در سطح جهان و خصوصا آمریکا روبرو شده است. جیمی کارتر رییس‌جمهوری پیشین آمریکا در دهه 80 در گفت‌وگو با “پیرس مورگان”“ مصاحبه‌کننده جنجالی سی‌ان‌ان، در حالی که انتقاد مشخصی به فیلم آرگو نکرده؛ سیاستمدارانه درباره این فیلم نظر داده است.

او که در زمان ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در تهران رییس‌جمهور ایالات متحده بوده است؛ در این مصاحبه که قبل از برگزاری اسکار انجام شد،آرزو کرد که “آرگو”“ جایزه بهترین فیلم را دریافت کند، چون فیلم مهمی برای آمریکایی‌هاست، اما گفت که 90 درصد آنهایی که به خروج دیپلمات‌های آمریکایی از ایران کمک کردند، کانادایی بودند: “مندز، تنها یک روز‌و‌نیم در ایران حضور داشت و قهرمان اصلی این فیلم، به نظر من”کن تیلور”“ بود که همه مراحل این ماجرا را رهبری کرد. او رهبر این ارکستر بود.”“

رییس‌جمهور اسبق آمریکا در این گفت‌وگو، با بیان اینکه همان روز اول نسبت به این قضیه تذکر داده؛ افزوده است: “در آن زمان با دولت کانادا بسیار در ارتباط بودم؛ زیرا آنها اجازه صدور شش پاسپورت جعلی مورد بحث را نداشتند، به همین خاطر پارلمان کانادا باید برای اولین بار در تاریخ خود وارد یک ماموریت مخفیانه می‌شد و آنها به ما اجازه دادند که برای فراری دادن دیپلمات‌هایمان، از شش پاسپورت جعلی کانادایی استفاده کنیم.”“

کارتر که تاکید می‌کند در دولت آمریکا هم تلاش‌هایی صورت گرفته، گفته است: “من قبول دارم که آمریکایی هستم و رییس‌جمهور بودم و باید به خاطر اعتباری که فیلم برای آمریکایی‌ها دارد به آن اهمیت بدهم. اما واقعیت برای کانادایی‌ها سخت‌تر و حساس‌تر بود؛ چون بحران گروگانگیری به هیچ‌عنوان ربطی به آنها نداشت و همانطور که می‌دانید اگر این مساله فاش می‌شد خود آنها ممکن بود به گروگان گرفته می‌شدند. ولی همانطور که قبلا هم گفتم، کار مهم و اصلی را آنها انجام دادند، و به عنوان یک حقیقت، در نهایت گروگان‌های آمریکا توانستند از ایران خارج و در سوییس مستقر شوند. آنها پیش از آنکه ایرانی‌ها متوجه شوند، در این کشور فرود آمدند.

من پیش از زمانی که از مقام ریاست جمهوری کنار بروم، دستور دادم که هیچ‌کس اجازه ندارد کوچک‌ترین نقش آمریکایی‌ها در پروسه فرار گروگان‌ها را فاش کند. تمام قدردانی‌ها از کانادایی‌ها شد و آنها قهرمان اصلی این ماجرا معرفی شدند و این قضیه تا سالیان سال پس از ریاست‌جمهوری من نیز وجود داشت. اما درباره “آرگو”“؛ از نظر من این یک فیلم خوب با داستانی درام است که به نظر به اندازه کافی حقیقت دارد.”“

نکته مورد اشاره کارتر، همان مساله‌ای است که روز گذشته کن تیلور، سفیر اسبق کانادا در ایران در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس، مطرح کرد. او با انتقاد دوباره از بن افلک و فیلمنامه‌نویس این فیلم گفت: “فیلم چنین وانمود می‌کند که انگار کانادایی‌ها هم منتظر بودند تا فرار کنند.”“

از ابتدای نمایش این فیلم تاکنون تیلور بارها لب به انتقاد از فیلم و کمرنگ جلوه دادن نقش کانادا در فرار این شش دیپلمات آمریکایی گشوده است. وی در گفت‌وگو با نیویورک تایمز، می‌گوید:”آرگو، فیلم خوبی است؛ اما نقش کانادا را به طور کل به خودش و “سیا”“ منتسب می‌کند.”“ تیلور که ویکتور گاربر، بازیگر کانادایی نقش وی را در این فیلم بازی کرده است، در سال 1979 زمانی که این عملیات ادعا شده به وقوع پیوست، سفیر کانادا در ایران بود.

وی ضمن انتقاد از فیلم آرگو به دلیل در بر داشتن موارد بسیار زیادی از تحریف و تغییرات تاریخی از جمله به تصویر کشیدن “سیاه و سفید”“ مردم ایران و صحنه‌های ساختگی، افزود: “این فیلم افراد را به گونه‌ای به تصویر کشیده که حقیقت ندارد.”“ سفیر سابق کانادا خاطر نشان کرد، آرگو “بخش متعارف‌تر” و “میهمان نوازتر” جامعه ایران و همچنین “هدف مردم این کشور را که به دنبال میزانی از عدالت بودند” نشان نداد.

در کنار تمام این حرف ها نباید از نظر دور داشت که در این میان نقش ایران به عنوان مقوله ای مهم در گفتمان فرهنگی هالیوود هر روز پر رنگتر از قبل می شود.گویا اشتیاقی که به دانستن حقیقت فرهنگ و هنر ما مرتبط است،باعث شده هرچه نام ایران را برخود دارد جایزه بگیرد.لایق یا نالایق،مفید یا مضر،این اعتبارنام ایران در جهان را نشان می دهد که باید در جبهه جنگ نرم به خوبی از آن استفاده کنیم تا عصاره حقیقی فرهنگ اسلامی-ایرانی خود را به جهان نشان بدهیم.

منبع: شبستان